مجیب منیب
له هغه وروسته چې په مصر کې لاریونونو حسنې مبارک دې ته مجبوره کړ چې استعفا ورکړي د حسنې مبارک له استعفا سره په یوشمیر نورو عربي هیوادونو کې لاریونونه پیل شول چې له دغو هیوادونو څخه یو دلیبیا هیواد دی .
لیبیا د افریقا دلويې وچې په شمال کې پروت یو هیواد دی په دغه هیواد کې له ۱۹۶۹ م کال څخه معمر القذافي واکمن دی. په لبيا کي د قذافي د رژيم پر ضد د خلکو لاریونونه د فبروری دمیاشتي په ۱۷ نیټه پیل شول رپوټونه ښه یي چې لاریونونه د پراخیدو په حال کې دي او تر اوسه یو زیات شمیر کسان په دغو لاریونونو کې وژل شوي .
معمر القذافي د خپلو خلکو له قهر او غوصې وروسته له هغي چي په خپل لومړنی وينا کي د رژيم مخالفين په نشه يي توکو اخته کسان وګنل او هغوی ته ېې ښکځنلي وکړي، په يوې نوې وينا کې یې خپله لهجه بدله کړه.
په دغې وينا کې چې د امنيتي دلايلو له امله د تيلفون له لارې خپره شوه، د «لیبيا د دولت مشر» ځوان لاریون کونکي تورن کړل چي ګواکې هغوي د القاعدې شبکې له خوا لمسول شوي دي. هغه خپل ځان د خپل هيواد د يو «ښه پلار» په توګه وښود او په لبيايي ميندو او پلرو یی غږ وکړ چې خپل زامن او لوڼې په کورونو کې وساتي او پري نه ږدي چې د القاعدې تر اغيرو لاندې راشي.
د قذافي له څرګندونو وروسته تیره ورځ بانکي مون د امنیت شورا په بیړنۍ ناسته کې د لیبیا حالت د اندیښنې وړ وباله ،او زیاته یې کړه چې بشري حقونه د قذافي له لورې تر پښو لاندې شوي دي او د تیرې اوونۍ د لاریونونو په ترڅ کې کابو زر تنه وژل شوي دي . همدا راز دامنیت شورا غوښته کړې ترڅو قذافي د هغه جنایتونو له امله چې ده ترسره کړي نړیوالې محکمې ته وړاندې شي.
له بله پلوه ولسمشر اوباما پر لیبیا د دغه هیواد له بندیزونو خبر ورکوي .له دې سره سم بریټانیا او فرانسې له امینت شورا څخه غوښتي چې ،پر لیبیا د اقتصادي او پوځي بندیزونو پریکړه لیک تصویب کړي
په لیبیا کې لاریونونه په داسې حال کې روان دي چې له یوشمیر نورو عربی هیوادونوڅخه هم دلاریونونو رپوټونه خپريږي . داچې دغه لاریونونه به لیبیا له کوم سرنوشت سره مخ کړي دوخت په تیریدو سره به څرګنده شي